Friday, April 15, 2011

Алишер Али: Монголын эдийн засаг дэлхийд хамгийн хурдацтай хөгжиж байна

Улс төрийн тойм (2011-04-15)
Зөвхөн мэдээллийг унших |
Share |
Манай сонины 2011 оны дөрөвдүгээр сарын 11-ний ¹ 067/0288/ дугаарт “Макклоски Монголын Нүүрс ба Дэд бүтэц” чуулга уулзалтын үер “Евразиа Капитал” ХХК-ийн захирал Алишер Алигийн хэлсэн үгэнд тулгуурлан бэлтгэсэн нийтлэл гарсан билээ. Тус нийтлэлийн агуулга орчуулагчийн алдааны улмаас өөрчлөгдөж утгын зөрүү гарсан тул уншигч олноосоо хүлцэл өчье. Энэхүү алдааг залруулах үүднээс Монгол Улсын хөгжлийн зарим асуудлын талаар Алишер Алитай хийсэн ярилцлагыг хүргэж байна.

- Өнөөгийн Монголын эдийн засгийн байдлыг та юу гэж дүгнэж байна вэ?
- Монгол Улс түүхэн өөрчлөлтийн замыг туулж байна. Дэлхий даяар бол­сон санхүүгийн хямралыг амжилттай давсан танай улс дэлхийн хамгийн хур­дан хөгжиж буй эдийн засгуудын нэг болж байна. Монголын Засгийн газрын зүгээс явуулж байгаа бодло­гыг цагаа олсон, үр дүнтэй ажил бол­жээ гэж их өндрөөр үнэлж байгаа. Уул уурхайн томоохон төслүүдийг эх­лүүлж бизнес эрхлэлтийн орчинг сайжруулж байгаа нь гадаадын хөрөн­гө оруулагчдыг ихээхэн татаж бай­на. Тэдгээр хөрөнгө оруулагчид болон би өөрөө Монголын улс төрийн нөхцөл байдал тогтвортой, эдийн засаг нь өсөлттэй байна гэдэгт итгэдэг, тиймээс бизнес эрхлэхэд таа­тай орчин бүрдсэн гэдэгт би хувьдаа итгэж байгаа. Сүүлийн үеийн тоон үзүүлэлтүүд ч үүнийг баталж байна. Танай улсын эдийн зас­гийн бодит өсөлт 6.1 хувь байсан бол ам долларын тоон дүнгээр 44 хувь өссөн байна. Гадаад шууд хөрөн­гө оруулалт 1.5 тэрбум төгрөг болж түүхэн дэх хамгийн дээд хэм­жээнд хүрч, экспортын хэмжээ 54 хувиар нэмэгдсэн байна. Мөн төг­рөгийн ханш 13 хувиар чангарсан байна. Дэлхийн эдийн засгийн эерэг өөрч-лөлтүүд, тэр тусмаа Монгол улсын гадаад худалдааны том түн­шүүдийн эдийн засаг сэргэлттэй бай­гаа нь Монголын эдийн засагт шууд хөрөнгө оруулалтын нэмэг­дүүлэх, гол экспортын нэрийн бүтээг­дэхүүнүүдийн үнийг өсгөх зэргээр эерэгээр нөлөөлж байна.

- Таны бодлоор 2011 онд Монгол улсын эдийн засгийн үзүүлэлт ямар байх бол?
- Би Монголын эдийн засгийг маш эерэгээр харж байгаа. Манай ком­панийн шинжээчид Монголын эдийн засгийг 2011 онд 10 хүр­тэл хувиар өсч дэлхийн хамгийн өн­дөр өсөлт бүхий эдийн засагтай улс болно гэж таамаглаж байна. Үгүй гэхэд эхний гуравт орох болов уу. “Оюу Толгой” ХХК-ийн ихээхэн хэм­жээний хөрөнгө оруулалт, Та­ван Толгойн уурхайн олборлолт, түүнчлэн төрөл бүрийн салбарт өсөн нэмэг­дэж буй хөрөнгө оруулалтууд нь эдийн засгийн өсөлтийн гол хүчин зүйл нь байх болно гэж бид үзэж байна. Мөн Монгол иргэдийн орлого ихээхэн хэмжээгээр өсөх төлөвтэй байгаа. Засгийн газрын өсөн нэмэгдэж буй зардал нь эдийн засгийн өсөлтөд эерэгээр нөлөөлнө.

- Монголын хөрөнгийн зах зээлийг 2010 онд бусад улсуудтай харьцуу­лахад хамгийн өндөр өсөлт үзүүлсэн. Хэдийгээр өсөлт ажиглагдаж байгаа ч манай хөрөнгийн зах зээлд шийдвэрлэх асуудлууд бай­саар байна. Таны бодлоор Монголчууд хувьцаанд хөрөнгө оруулах хэрэгтэй юу?
- Үнэхээр Монголын хөрөнгийн зах зээл 2010 онд маш сайн өсөж дэлхийн хамгийн өндөр өсөлттэй хөрөн­гийн зах зээл болсон. Монголын хөрөнгийн бирж (МХБ) дээр бүртгэлтэй компаниудын зах зээлийн үнэлгээ 2010 онд 2.5 дахин өсөж 1 тэрбум гаруй долларт хүрсэн бөгөөд МХБ-ийн Топ 20-ийн индекс 138 хувь өссөн.Таны асуултад тийм, Монголчууд дотоодын хувьцаануудад хөрөнгө оруулах хэрэгтэй гэж хариулмаар байна. Учир нь хувьцааны зах зээл ирээдүйд өсөх ихээхэн боломж бай­на. Гэхдээ хүмүүс эрсдэлийн талаар мартаж болохгүй. Одоогоор Монголын хөрөнгийн зах зээл сул хөгжсөн байгаа бөгөөд зах зээлд орж ирж буй жижиг хөрөнгө оруулагчдад энэ чиглэлийн туршлага дутмаг байна.

- Лондоны хөрөнгийн бирж (ЛХБ) болон Монголын хөрөнгийн бир­жийн түншлэлийн талаарх таны байр суурь?
- Лондон болон Монголын Хөрөн­гийн биржийн түншлэл нь Монголын хөрөнгийн зах зээлийн хөгжилд урт хугацаанд эерэг нөлөө үзүүлэх чухал алхам юм. Монголын Хөрөнгийн бир­жийг гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчдын шаардлагад нийцсэн зах зээл болгон хөгжүүлэхэд ЛХБ нь тохирох түнш гэж үзэж байна. Энэхүү түншлэл нь Монголын хөрөнгийн биржийг дотоодын компаниудын хувьд хөрөнгө босгох таатай эх үүс­вэр болгож, ашигт малтмалаас орж ирсэн баялгийг Монголын иргэдэд хуваарилах оновчтой арга хэрэг­сэл болгон хөгжүүлэхэд тустай юм. Урт хугацаанд ЛХБ нь МХБ-ийг хөрш зэргэлдээ орны ашигт малтмалын компаниуд хувьцаагаа бүртгүүлж, хөрөнгө босгодог бүс нут­гийн санхүүгийн төв болон хөг­жихөд дэмжлэг үзүүлж болох юм. Монгол Улс нь олон улсын хөрөнгө оруулагчдын “газрын зураг” дээр баттай гарч ирнэ гэдэгт би итгэж байна.

-Засгийн Газар “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн 10 хувийг иргэдэд хувьцаа хэлбэрээр эзэмшүүлэхээр болсныг та юу гэж үзэж бай­гаа вэ?
-Засгийн газрын санаачилгыг би хувьдаа дэмжиж байгаа. Ингэснээр Монгол Улсын иргэн бүр хувьцаа эзэм­шигч болж байгаа бөгөөд Монголын баялгийн тодорхой хувийг шууд эзэмшиж буйгаа мэдэж, мэдрэх болно. Иргэдэд хувьцаа тараах бол­сон нь Монгол Улсыг хувьцаа эзэмшигч үндэстэн болгож байна.

-”Эрдэнэс Тавантолгой”-н хувьцааг дотоодын болон олон улсын зах зээл дээр арилжаалах тухай ярьж байна. Та ямар бирж дээр арилжаалах нь зүйтэй гэж бодож байна?
-Би “Эрдэнэс Тавантолгой” болон бусад төрийн өмчит компаниудын хувьцааг Монголын Хөрөнгийн Биржид бүртгүүлэх нь дотоодын хөрөн­гийн зах зээлийг хөгжүүлэх хам­гийн шилдэг арга гэж үзэж байна. Мэдээж олон улсын санхүүгийн зах зээл дээрх боломжуудыг анхаарах хэрэгтэй боловч дотоодын хөрөнгийн бир­жийг орхигдуулж болохгүй. Global Depositary Receipt буюу олон улсын хадгалалтын сертификат хэмээх санхүүгийн хэрэгслийг ашиглах нь “Эрдэнэс Тавантолгой”-н хувьцааг Лондон болон Хонконгийн Хөрөнгийн биржүүд дээр бүртгүүлэх боломжийг бүрдүүлнэ. Тэгэхдээ үндсэн бүртгэ-лийг Монголын Хөрөнгийн бирж дээр байлгах нь маш чухал. Гол бүртгэл дотоодын бирж дээр байх нь энэ ком­панийг Монголын үндэс­ний аварга компани болгоно.

-Хөрөнгийн зах зээлийг хөгжүүлэхийн ач холбогдол юу вэ?
-Бусад оронд ажиллаж байсан туршлагаасаа харахад дотоодын зах зээл дээр IPO хийх нь дотоодын хөрөнгө оруулагчдад давуу тал бий бол­гож тэдэнд баялгийг бүтээдэг. Ин­гэснээр шууд болон шууд бусаар хөрөнгийн зах зээлийн идэвх нэ-мэгдэж бусад хөрөнгө оруулалтын банк, брокер, даатгал, сангийн удирд­лага зэрэг бусад санхүүгийн үйлчил­гээний салбарууд дагаад хөгждөг. Энэ нь шинэ оюуны чадавх шаардсан ажлын байрууд болон ур чадвар сайтай оюунлаг ажиллах хүчнийг бий болгоно. Хамгийн гол нь дотоодын компаниудад санхүүгийн хямд эх үүсвэр бий болгох юм.

No comments:

Post a Comment